Φούγκα για δύο ασύμμετρες φωνές...ο μέντορας

Φωτό Αποστόλης Στεργίου

Στο Γουδή, στο μεταξύ, είχαν συντελεστεί αλλαγές. Ο καθηγητής είχε συνταξιοδοτηθεί και ο νεαρός αντικαταστάτης του την πίεσε τελεσιγραφικά να αποφασίσει: έρευνα εδώ μαζί μας ή στο Χημείο με τους Φυσικούς; Το δίλημμα, που ένα χρόνο τώρα είχε αποφύγει αφοσιωμένη  αποκλειστικά στο  εκπαιδευτικό έργο, μπήκε πιεστικό: στις παρυφές ή στον πυρήνα της Φυσικής; Αν το αντιμετώπιζε ψυχρά επαγγελματικά, δεν υπήρχε αμφιβολία πως στην Ιατρική οι προοπτικές εξέλιξης προβλέπονταν πιο ευοίωνες. Δεν είναι έκπληξη που για μια ακόμα φορά διάλεξε τα δύσκολα και πάλι είχε να παλέψει να αποδείξει πως το άξιζε. Έκπληξη είναι που καθοριστική για την απόφασή της στάθηκε η ευκαιρία που παρουσιάστηκε την ίδια στιγμή. Η Αίγλη – είναι κοινό μυστικό -  είχε ένα θέμα με τις ευκαιρίες, θεωρούσε αμαρτία τις αφήσει ανεκμετάλλευτες.

Φούγκα για δύο ασύμμετρες φωνές... μια πόρτα ανοίγει

Φωτό Παναγιώτης Κούκης

Έμαθε πως είχαν προκηρυχτεί κάποιες θέσεις πανεπιστημιακών βοηθών.
Λες να ήταν η ευκαιρία της;
Χτύπησε την πόρτα του υφηγητή και ζήτησε πληροφορίες. Ο Ροδινός την κοίταξε από πάνω μέχρι κάτω. Δεν την αναγνώρισε, και γιατί άλλωστε; Δυστυχώς η προθεσμία είχε λήξει την προηγούμενη. Τζίφος. Στην πόρτα την σταμάτησε. Έκανε μεταβολή και πλησίασε ξανά το γραφείο του.

-Η Ιατρική Σχολή χρειάζεται έναν Φυσικό να υποστηρίξει την εργαστηριακή εκπαίδευση των πρωτοετών φοιτητών στη Φυσική με την δική μου εποπτεία. Η προκήρυξη θα γίνει την άλλη βδομάδα. Θα σε ενδιέφερε;

Στην Ιατρική!

Και γιατί όχι;  

Στο μυαλό της κλωθογύριζαν οι θεωρητικό-ιδεολογικές διαφωνίες που είχαμε μαζί. Εγώ ήμουν εκείνη που υποστήριζα πως υπάρχει τρομερό ενδιαφέρον στα σύνορα δύο επιστημών, πως εκεί το τοπίο είναι ανεξερεύνητο, πως οι οριακές καταστάσεις είναι πάντα ερεθιστικές, πως πάντα με κέντριζε η ιδέα της περιφέρειας. Η Αίγλη, πάλι, υπεράσπιζε την απόλυτη καθαρότητα της επιστήμης. Έλεγε πως ήταν πολύ περήφανη για τη  επιστήμη που σπούδαζε και κάθε νόθευση την έβλεπε σαν υποτίμηση. Μα άλλο οι ιδέες κι άλλο η πράξη. Τώρα είχε μπροστά της μια επαγγελματική ευκαιρία που δεν θα την άφηνε να πάει χαμένη. Αν η επιλογή αποδεικνυόταν αποτυχημένη, είχε πάντα στο τσεπάκι την ασφάλεια του διορισμού στη μέση εκπαίδευση. Δεν την πήραν δα και τα χρόνια.

Φούγκα για δύο ασύμμετρες φωνές...άνθρακες ο θησαυρός

Φωτό Αποστόλης Στεργίου

Δίπλωσε προσεκτικά το χαρτί, το έκλεισε μέσα σε έναν άσπρο φάκελο, σάλιωσε την άκρη για να κολλήσει  κι έγραψε απ' έξω: να ανοιχτεί το 1978.

Το σημείωμα είχε ένα θεατρικό στήσιμο - υπερβολικά μελοδραματικό ίσως - έφερε όμως το σωστό αποτέλεσμα. Η χαρά, που ασφυκτιούσε συμπιεσμένη μέσα της, εκτονώθηκε καθώς μεταγγίστηκε στο απέραντο δοχείο του χωροχρόνου, κατακερματίστηκε και τα θραύσματα διασκορπίστηκαν στο μέλλον κι έμεινε για το παρόν η σωστή δοσολογία που μπορούσε να αντέξει χωρίς να παλαβώσει. Αυτή ήταν η Αίγλη! Βρήκε τον τρόπο να δώσει στο γεγονός τις σωστές διαστάσεις τοποθετώντας το δίπλα σε γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας. 

Φούγκα για δύο ασύμμετρες φωνές... 1968

Φωτό Μηνάς Πατσουράκης

Έσκισε ένα φύλλο από σχολικό τετράδιο, έβαψε προσεχτικά τα χείλη με το κραγιόν της μαμάς, έσκυψε και τα πίεσε προσεχτικά στο χαρτί.  Ένα φλογισμένο αποτύπωμα με το γενετικό της υλικό έγινε ο λογότυπος που σφράγισε τη ριγωμένη επιφάνεια. Βάλθηκε να συλλογιέται ένα-ένα  τα γεγονότα που είχαν σημαδέψει τη χρονιά που κόντευε να τελειώσει. Γεγονότα που είχαν περάσει ξώφαλτσα από πάνω της καθώς είχε διογκώσει το δικό της θέμα κι έμενε προσηλωμένη στον δικό της στόχο.  Της πήρε παραπάνω απ’ όσο υπολόγιζε. Τι χρονιά κι αυτή! Η Ιστορία βρισκόταν σε μεγάλα κέφια. Τους συνεπήρε όλους στον στροβιλισμό της: δυτικούς και ανατολικούς, ανεπτυγμένους και τριτοκοσμικούς. Για κείνη θα έμενε μια χρονιά μοναδική – στο κάτω-κάτω καθόριζε το μέλλον της- μα θα ’παιρνε όρκο πως και η ανθρωπότητα δεν θα τη λησμονούσε εύκολα. Μπορούσε να στοιχηματίσει πως, δέκα, είκοσι, τριάντα,  χρόνια μετά, θα εξακολουθούσαν να γίνονται επετειακές αναφορές.

Κάτω από το αποτύπωμα των χειλιών της έγραψε με προσεκτικά καλλιγραφικά γράμματα:

Φούγκα για δύο ασύμμετρες φωνές... πρώτες αψιμαχίες

Φωτο. Παναγιώτης Κούκης

Αύριο θα μπω νηφάλια στη σελίδα του να πάρω πληροφορίες• η γνώση είναι δύναμη.

Δεν έχασε χρόνο. Πήρε μια μεγάλη κούπα αχνιστό καφέ για συντροφιά και στρώθηκε μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή προετοιμασμένη για εξονυχιστική μελέτη. Βρέθηκε μπροστά σε μια εξαιρετικά καλαίσθητη και λειτουργικά άψογη  ιστοσελίδα που θα έπαιρνε όρκο πως την είχε εξ ολοκλήρου σχεδιάσει ο ίδιος. Κάπου  διέκρινε την υπογραφή του, κάπου μύριζε το άρωμα του μυαλού του. 

Εκδότης στην Αθήνα λοιπόν! 

Απρόβλεπτο!  

Επρόκειτο για μια μικρή, ανεξάρτητη, νοικοκυρεμένη επιχείρηση, ποιοτική χωρίς αμφιβολία. Τα βιβλία απευθύνονταν σε εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό παρόλο που στο μανιφέστο, με το οποίο ο εκδότης παρουσίαζε το όραμά του, δήλωνε το αντίθετο. Το προφίλ των εκδόσεων θα μπορούσε να περιγραφεί μονολεκτικά με μια λέξη-κλειδί: “ελληνικότητα”. Με σημείο αιχμής την αντίσταση στην πολιτιστική ισοπέδωση στόχευαν στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Συνάντησε ποιητικές συλλογές, φιλοσοφικά δοκίμια, λαογραφικές μελέτες πραγματείες. Δεν βρήκε μυθιστορήματα ούτε βιβλία μαγειρικής, δεν υπήρχαν “πιασάρικα” οικολογικά θέματα ούτε βιογραφίες επωνύμων, δεν είδε βιβλία αστρολογίας ούτε παιδικά βιβλία. Η σελίδα με τους συγγραφείς και τους μεταφραστές  δεν την φώτισε περισσότερο. Καθόλου παράξενο. Η ίδια ανήκε στο μέσο αναγνωστικό κοινό και ήταν επόμενο να  αγνοεί την ύπαρξη τους. Κανένα βιβλίο του “ξωτικού” δεν κοσμούσε τη βιβλιοθήκη της. 

Τι περιθώρια οικονομικής επιβίωσης μπορεί να έχει μια τέτοια επιχείρηση; Δραστηριοποιείται στον χώρο, ωστόσο, δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια.