Το μυστικό της κομμένης φωτογραφίας... αιχμάλωτος.

Προσεισμική Ζάκυνθος, πύργος  Αγ. Γιώργη των γκρεμνών

Είμαστε ζωντανοί. 

Είμαστε τυχεροί και η υπόθεση εξελισσόταν καλύτερα από τις προσδοκίες μας.


Στρατόπεδο διερχομένων αιχμαλώτων πολέμου έγραφε η πινακίδα στην πύλη που μας άδειασαν τα καμιόνια.  
Από την ιδιότητα του ομήρου στην ιδιότητα του αιχμαλώτου! 
Αρκούν στοιχειώδεις στρατιωτικές γνώσεις για να ξέρεις πως τη λειτουργία των στρατοπέδων αιχμαλώτων διέπουν  διεθνείς κανονισμοί και, κατά τεκμήριο,  η ζωή μας ήταν  ασφαλής. Κι αυτή την ανακουφιστική είδηση μπορούσαμε πια να  μεταβιβάσουμε στην πατρίδα αφού μετά από δυο μήνες είχαμε επιτέλους σταθερή διαμονή και υπηρεσίες ταχυδρομείου. Όπως το  είχαμε υποψιαστεί, φήμες για το ναυάγιο είχαν φτάσει στο νησί, διαστρεβλωμένες προς το χειρότερο από τους διαδοχικούς πομποδέκτες, και οι δικοί μας ζούσαν με την αβεβαιότητα. 

  

Τις πρώτες ελεύθερες μέρες - μετά τη δεκαπενθήμερη  καραντίνα  - περιεργαζόμαστε σαν χαμένοι το πελώριο στρατόπεδο όπου συναντήσαμε μια πανσπερμία από αξιωματικούς και στρατιώτες, λευκούς, μαύρους, σκουρόχρωμους από όλες τις σύμμαχες χώρες: κυρίως Άγγλους, αλλά και Ινδούς, Αυστραλούς, Νεοζηλανδούς, Νοτιοαφρικανούς, λίγους Αμερικανούς… Ένα τέτοιο κοσμοπολίτικο περιβάλλον ήταν η ευκαιρία μου να γνωρίσω το καινούργιο, το ξένο, το διαφορετικό. 

Αυτοί ήταν λοιπόν οι περίφημοι Εγγλέζοι που η φήμη τους -  ηγέτες, βλέπεις, στον αγώνα κατά του άξονα – είχε φτάσει στο νησί περιβάλλοντας τους με φωτοστέφανο! 

Δεν μπορούσα παρά να θαυμάσω την ικανότητά τους να διεκδικούν, την ιδιαίτερη σημασία που έδιναν στην αυτοοργάνωση, την προσήλωσή στις μικρές λεπτομέρειες που  θυμίζουν πατρίδα και ειρήνη. Δεν θα στερούνταν με τίποτα τις προπολεμικές συνήθειες, κι αυτό ήταν ένα   μήνυμα ότι ο πόλεμος είναι μια περαστική καταιγίδα σε αντίθεση με τις παραδόσεις που είναι αιώνιες. Παρακολουθούσα με μάτια διάπλατα την ιεροτελεστία του σερβιρίσματος του απογευματινού τσαγιού από ευθυτενείς Άγγλους στρατιώτες με λευκές μπλούζες, σε τραπέζια στρωμένα με τραπεζομάντηλα. Από την άλλη δεν μπορούσα να αγνοήσω την, αποικιοκρατικού στιλ, συμπεριφορά τους προς τους άλλους υπηκόους της αυτοκρατορίας. Για μάς, όμως, το ενδιαφέρον και ο σεβασμός ήταν ανυπόκριτα και θα τους αδικούσα αν δεν παραδεχόμουν την πολύτιμη  συμβολή τους στην οργάνωση της καθημερινότητάς μας.

Ακολουθώντας τις υποδείξεις και το παράδειγμά τους ήλθαμε σε επαφή με τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό ζητώντας δέματα με ρούχα και τρόφιμα, σχηματίσαμε επιτροπές που απευθύνονταν στα όργανα της ιταλικής διοίκησης του στρατοπέδου διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, μάθαμε να διευθετούμε δημοκρατικά τα μικρά καθημερινά προβλήματα της συμβίωσης... Αφού λύσαμε τα πιεστικά προβλήματα της πείνας και του κρύου, αφού είδαμε τα λιπόσαρκα μάγουλά μας να κοκκινίζουν από τις λιχουδιές που περιείχαν τα δέματα, αφού ντυθήκαμε με ζεστά εσώρουχα και κομψά ρούχα, αφού καλύψαμε τις ανάγκες μας σε νικοτίνη που είχαμε παντελώς στερηθεί, αφού εκμεταλλευτήκαμε τις υπηρεσίες του στρατοπέδου για να απολαύσουμε ένα περιποιημένο ξύρισμα και κούρεμα, είχαμε πια την πολυτέλεια να ασχοληθούμε με θέματα ψυχαγωγίας που θα έδιναν χρώμα στις γκρίζες, πανομοιότυπες μέρες μας. 

Οι υποδομές ήταν εκεί. Στο μεγάλο γήπεδο ποδοσφαίρου παρακολουθούσαμε, κι αργότερα συμμετείχαμε, σε αθλητικές αναμετρήσεις. Οι ήχοι της ορχήστρας με κιθάρες, ακορντεόν, βιολιά, σαξόφωνο ζωντάνευε τα βράδια και μας ξεσήκωνε με τους χορευτικούς ρυθμούς της εποχής. Παρακολουθούσαμε θεατρικά   μονόπρακτα, ξεκαρδιζόμαστε  με τις παντομίμες και καταχειροκροτούσαμε  τις  συγκαλυμμένες σατιρικές μιμήσεις των ηγετών του άξονα. Βέβαια, το θέμα της γλώσσας αποτελούσε ένα μεγάλο φραγμό στην επικοινωνία με τους υπόλοιπους καθώς η, σχεδόν αποκλειστικά, χρησιμοποιούμενη γλώσσα ήταν τα εγγλέζικα που κανείς από μας δεν μιλούσε. Ευκαιρία και πρόκληση. Μια και παρακολουθούσαμε κάθε Κυριακή την θεία λειτουργία που τελούσε ένας Άγγλος λοχαγός-παπάς συνδεθήκαμε στενά μαζί του. Ένας ευχάριστος άνθρωπος με βαθιά φωνή βαρύτονου και ξεχωριστό ταλέντο στη μουσική και το θέατρο. Συνταιριάσαμε τις ιδέες και τις ανάγκες μας και ιδρύσαμε ταυτόχρονα δύο πρωινά σχολεία. Στο ένα μάς μάθαιναν Αγγλικά, στο άλλο τούς μαθαίναμε Ελληνικά.

Κάποτε  ένιωθα να ηχούν στ’ αυτιά μου τα λόγια του διοικητή της Καραμπινιερίας : « η διαμονή σας θα είναι αξιοζήλευτη».

Ίσως… 

Συνεχίζεται...